Parafię w Leśnej na Podlasiu erygowano w 1695 r.
Na miejscu dawnego kościoła z XVIII w. stoi obecnie barokowy, murowany kościół pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła i Narodzenia NMP. W ołtarzu głównym znajduje się wyryta na kamieniu płaskorzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem, pochodząca z XVII w.
Przedstawia ona Matkę Bożę w półpostaci z Dzieciątkiem na prawym ręku, w lewej ręce trzymającą otwartą książkę, na której wspiera się skrzydłami gołębica. Pan Jezus natomiast w lewej rączce trzyma książkę, prawą unosi do góry.
Opiekę nad wizerunkiem i parafią powierzono zakonowi paulinów.
Klasztor jednak zamknięto jednak za sprzyjanie powstaniu styczniowemu. Do budynków popaulińskich sprowadzono zaś mniszki prawosławne, a kościół przebudowano na cerkiew.
Gorący kult Maryi Leśniańskiej trwał nieprzerwanie mimo ukrycia obrazu w obawie przed zabraniem (jak to było np. w Różanym Stoku).
Obraz odnaleziono i w 1927 r. uroczyście wprowadzono do Leśnej.
Obraz koronował kard. Stefan Wyszyński 18 sierpnia 1963 r. w obecności 12 biskupów i ok. 150 tys. pielgrzymów.
W 1984 r. kościół leśniański podniesiono do godności bazyliki mniejszej.
(www.brewiarz.pl)
