Historycy przypuszczają, że Wincenty udał się na studia zagraniczne z inicjatywy księcia Kazimierza Sprawiedliwego i przy jego pomocy finansowej.
Głównie kształcił się w dziedzinie prawa na uniwersytecie w Bolonii i Paryżu. Swoje studia Kadłubek ukończył około roku 1183, zdobywając naukowy stopień magistra.
Z powodu odbytych studiów nazywano Wincentego Mistrzem.
Po powrocie ze studiów magister nauk wyzwolonych przebywał na dworze swojego dobroczyńcy, należąc do bliskich współpracowników księcia.
Nie wiemy dokładnie, kiedy Wincenty przyjął świecenia kapłańskie.
Po śmierci swojego protektora księcia Kazimierza w roku 1194 Wincenty opuścił Kraków i przeniósł się do Sandomierza, gdzie otrzymał godność prepozyta kolegiackiej kapituły w tamtejszym kościele Panny Maryi.
W roku 1207 wybrano Wincentego kadłubka biskupem krakowskim i ten wybór zatwierdził papież Innocenty III w swojej bulli z 18 marca 1208 roku
Biskup Wincenty wspierał reformę Kościoła w Polsce, sam dążył do ożywienia kultu Stanisława, biskupa krakowskiego i do jego kanonizacji, widząc w tym wszystkim szansę na zjednoczenie Polski z jej dzielnicowego rozbicia.
Papież Innocenty III zwołał sobór powszechny do Rzymu, który został rozpoczęty w dniu 1 listopada 1215 roku i do historii przeszedł jako IV Sobór Lateraneński.
Biskup Wincenty został wybrany w skład delegacji reprezentującej Kościół w Polsce na tym soborze, na którym mówiono m.in. o przeistoczeniu podczas Mszy Świętej, co przyczyniło się do rozwoju kultu eucharystycznego; wprowadzono obowiązek spowiedzi i Komunii Świętej wielkanocnej, poruszano sprawę małżeństw oraz duchowieństwa diecezjalnego i parafii.
Biskup Wincenty zrezygnował z biskupstwa krakowskiego w roku 1218.
Biskup wybrał życie zakonne i udał się do klasztoru Ojców Cystersów w Jędrzejowie koło Kielc, na terenie diecezji krakowskiej.
Tutaj przywdział habit zakonny, przeszedł nowicjat i gorliwie realizował cysterską regułę zakonną.
Mistrz Wincenty znany jest głównie ze swojej Kroniki.
Jej autor jawi się jako literat, poeta, teolog, historyk.
Nie opisuje tylko dziejów Polski, ale korzysta również z tekstów biblijnych, z nauki Kościoła.
Zachęca czytelników do miłości Ojczyzny, do troski o nią, o dobro wspólne.
Jego myśli zawarte w Kronice mogą być często aktualne i dzisiaj.
(www.brewiarz.pl)